در کودکی دندان ها به ترتیب از دندان های جلویی تا دندان های آسیاب و نهایتا دندان های آسیاب بزرگ سوم یا همان عقل به ترتیب رشد می کنند. دندان های عقل معمولا در حدود سن بیست سالگی رشد می کنند. معمولا افراد مشکلی با این دندان ها ندارند و به صورت سالم و در جای مناسب خود رشد می کنند. اما در بعضی موارد مشکلاتی مثل درد، عفونت یا نهفتگی دندان عقل وجود دارد.که در مواردی مجبور به کشیدن آن هستند. درمواردی افراد به صورت مادرزادی دندان عقل ندارند. به صورت کلی برای هر فرد سالم چهار دندان عقل وجود دارد، دو دندان در انتهای دو طرف واقع در هر دو فک بالا و پایین.
دلیل رشد دندان عقل
وجود این دندان ها با مشکلات زیادی که گاها برای فرد ایجاد می کند، شاید اصلا مورد نیاز نباشد یعنی برای جویدن غذا کاربردی به خصوص ندارند. دندان های عقل از هفت سالگی شروع به رشد در فک می کنند و رشد آنها بر خلاف دندان های دیگر از پیش از تولد یا بدو تولد نیست. در طول تاریخ بشر، رژیم غذایی متداول انسان به گونه ای بود که باعث ساییدگی شدید دندان ها می شد. در چنین شرایطی وجود دندان های عقل بسیار مفید بود تا جایگزین .دندان های آسیاب دیگر شود که ساییده شده یا از بین رفته اند.
اما با رژیم های غذایی امروزی که نرم تر هستند، دندان ها به این سرعت ساییده و تخریب نمی شوند بنابراین فضای خالی برای بیرون زدن دندان های عقل ایجاد نمی شود. همچنین شواهدی وجود دارد که نشان می دهد فک های انسان های امروزی کوچکتر از انسان های نخستین است به همین علت دندان عقل با مشکل مواجه می شود.
دندان های عقل معمولا به دلیل عفونت، التهاب، پوسیدگی یا التهاب لثه زیر آنها نیاز به ترمیم یا کشیدگی و جراحی دارند. علت این مشکلات این است که مسواک زدن آخرین .دندان عقبی دشوار است و تجمع پلاک و باکتری ها محتمل تر است. سایر مشکلات دندان عقل به نهفتگی آن برمی گردد که از عوارض جدی آن تشکیل کیست در زیر دندان است. این کیست ها باعث تحلیل رفتن استخوان فک و وارد آمدن فشار بر عصب های فک می شوند.
در مقاله دیگر از دکتر عطایی مطالعه نمایید: چه زمانی برای جراحی دندان عقل مناسب است؟
علت کشیدن دندان
معمولا رشد دندان عقل و بیرون.زدن آن از لثه با کمی درد همراه است. برخی از افراد در زمانی که دندان عقلشان در استخوان.فک و یا لثه مخفی شده است درد زیادی را حس می کنند. علت کشیدن دندان عقل در این زمان این می باشد.که دندان عقل فرد در زاویه ای بد و اشتباه در لثه شروع به رشد.کردن می کند.
این موضوع باعث می شود به دندان های .دیگر فک شما فشار وارد شود و در بعضی موارد حتی ممکن است.باعث کج شدن آن ها شود. نامرتب بودن دندان ها در ظاهر شما تاثیر.بسیار زیادی دارد به همین علت برای جلوگیری از نامرتبی و همچنین کج شدن دندان های دیگر تان بهتر است نسبت به کشیدن آن هرچه سریع تر اقدام کنید.
البته افرادی که فک کوچکی دارند و اندازه ی.فک و دهان آن ها به قدری بزرگ نیست که فضای اضافه برای رشد.دندان عقل باشد، در صورت در آمدن دندان عقلشان باید حتماً تحت جراحی دندان عقل قرار بگیرند و یا آن را بکشند.
چرا که در این افراد به دلیل کوچک بودن اندازه فکشان باعث می شود فشار زیادی به دندان های دیگر وارد شود. لازم است این نکته را یادآوری کنیم که اگر شما از دارویی به صورت منظم مصرف می نمایید در زمان کشیدن دندان عقل و یا جراحی آن حتماً دکتر خود را مطلع کنید.
عوارض و درد بعد از جراحی
بلافاصله بعد از کشیدن دندان عقل وجود تورم در صورت طبیعی می باشد و احتمال دارد مقداری هم خونزیزی بعد از جراحی وجود داشته باشد حتما با دهانشویه محل دندان عقل را تمیز کنید و اصلا به آن دست نباید زد.
با توجه به میزان تحمل درد در افراد مختلف ، میزان درد بعد از کشیدن دندان عقل نیز متفاوت خواهد بود ممکن است .برای بعضی افراد حتی یک مسکن ساده هم نیاز نباشد و افراد با تحمل بالایی باشند و حتی احساس درد نیز نداشته باشند.
اما افرادی هم هستند که حتی تحمل یک سر درد ساده را هم ندارند و درد .بعد از کشیدن دندان عقل نیز ممکن هست برای آنها سنگین باشد و حتما به مسکن نیاز دارند. که عموما از چند روز اول می توانند تا یک هفته استفاده نمایند تا درد به طور کامل تسکین پیدا کند. علاوه بر این ها حجم جراحی و وسعت کشیدن دندان عقل نیز بسیار مهم است .که به تناسب آن پزشک معالج می تواند مسکن مناسب تجویز نماید.
حتی در بسیاری از موارد برای کشیدن دندان عقل نیازی به عمل جراحی نمی باشد و می توان با روش های ساده و معمولی دندان عقل را بیرون آورد. برای این کار از بی حسی های موضعی و همچنین از ابزارهای مخصوص مانند الواتور برای خارج کردن دندان استفاده می شود. و همچنین استفاده از انبر دندانپزشکی نیز برای عقب و جلو کردن بسیار کمک می کند. این پروسه مدام انجام می‌شود تا دندان به اندازه کافی جدا شود و حفره دندان در فک تا حدودی فضی بیشتری پیدا کند که پس از لق شدن آن، خارج کردن دندان از محل امکان‌پذیر باشد. معمولاً بهتر است فشاری که با انبر به دندان بیمار وارد .می گردد آرام و مداوم باشد و نیرویی که به دندان وارد می شود، کنترل شده باشد.
عفونت و بوی بد دهان بعد از جراحی
اگر اصول بهداشتی بعد از کشیدن دندان عقل رعایت نشود ممکن است علائم عفونت بروز پیدا کند. درد و تورم از جمله علائم عفونت بعد از کشیدن دندان عقل می باشد. در واقع عفونت ممکن است بعد از کشیدن دندان عقل ایجاد شود و حتی عمدتا این مشکل وجود ندارد، اما همه بیماران باید با علائم عفونت بعد از کشیدن دندان عقل آشنا باشند. تا اگر هر لحظه احساس شد که ممکن است عفونت اتفاق افتاده باشد سریعا پیشگیری و درمان انجام شود.
بعد از کشیدن دندان عقل بوی بد دهان می تواند آزار دهنده باشد و دهان با تغییرمزه و طعم همراه شود. شاید این بو به دلیل عفونت باشد و شاید هم به دلایلی دیگری از جمله حفره خشک، خوردن داروهای مسکن و یا حتی خونریزی احتمالی بعد از کشیدن دندان عقل باشد.
به طور کلی بوی بد دهان بعد از کشیدن دندان عقل طبیعی می باشد، اما اگر این بو پس از چند روز ادامه داشته باشد باید به وضع آن رسیدگی نمود. البته در بعضی از شرایط احتمال دارد که مواد غذایی به علت بهداشت ضعیف در آن نواحی وجود داشته باشند که پس از کشیدن میکروب ها و باکتری ها نمایان شوند و در پی آن بوی بد دهان سپس درد و عفونت و پوسیدگی را نیز به همراه خواهد داشت، که برای رفع آن باید عفونت مرتقع گردد که در ادامه توضیح داده می شود.
اما راهکار اساسی برای رفع بوی بد دهان بعد از کشیدن دندان عقل استفاده از دهان شویه کلر هگزدین می باشد که علاوه بر شستشو ضدعفونی نیز می کند و می تواند طیف وسیعی از میکروب ها و باکتری‌های دهان و دندان را از بین ببرد.
مراقبت های بعد از کشیدن دندان عقل
اگر دندان پزشک به شما بگوید که باید دندان عقل تان جراحی شود بهتر است بدانید که پس از جراحی باید چندین روز مراقبت هایی را داشته باشید. در این قسمت می خواهیم برای شما در رابطه با مراقبت بعد از جراحی صحبت کنیم. در صورتی که پس از جراحی دچار تورم و یا کبودی شده اید می توانید از کمپرس یخ استفاده کنید.
اگر در فک خود احساس درد دارید می توانید از حرارت برای کم کردن درد استفاده کنید. بهتر است در سه روز اول از خوردن غذاهایی که نیاز به جویدن زیاد دارند پرهیز کنید و سعی کنید غذاهایی مانند سوپ و یا کته استفاده کنید. در کل بهتر است در چند روز اول از غذاهایی که آبکی هستند مصرف نمایید.
از خوردن مایعاتی که گرم هستند پرهیز نمایید چرا که ممکن است باعث تشدید خون ریزی پس از جراحی دندان عقل در شما شوند. حتی در زمان خوردن غذا هم بهتر است ابتدا غذای خود را بسیار خنک و حتی سرد کنید و بعد آن را میل نمایید.
از خوردن غذاها و خوراکی هایی که چسبنده و یا ترد و سخت هستند به شدت پرهیز نمایید. چرا که امکان دارد باعث خون ریزی شوند. استفاده از آب نمک می تواند در چند روز اولیه برای بهداشت دهان و دندان شما مناسب باشد. همچنین در روزهای اول از مسواک زدن با فشار زیاد پرهیز نمایید.
